motywy ludzkiego działania

Motywacja przez dramatyczne przemówienia

Co sprawiło, że obie mowy Hannibala były tak motywujące?

1. Dramatyczna demonstracja motywuje silniej niż wiele słów. Nie można dobitniej przedstawić żołnierzom powagi ich sytuacji niż za pomocą pojedynków na śmierć i życie. Hannibal wie, że czyny są bardziej przekonujące niż słowa. Wie też, że nastrój udziela się szybko i że trzeba przede wszystkim rozbudzić ducha bojowego i zwiększyć ich gotowość do walki.
2. Strach jest (według Arystotelesa) najsilniejszym motywem ludzkich działań. Hannibal wywołuje ten strach. Nie ma już możliwości odwrotu ani nadziei na czyjąś pomoc. Jedyną szansa na przeżycie jest tylko iść naprzód i zwyciężać.
3. Przewaga moralna stwarza przewagę duchową. Rzymianom Hannibal przypisuje tak odrażające motywy jak zdrada, rabunek, tyrania, ekspansywność i łamanie traktatów. To daje jego ludziom poczucie wyższości moralnej, a tym samym prawo do wymierzania kary i dokonania napaści
4. Bez wielkich nagród nie ma wielkich czynów. Żądza zysku jest według Arystotelesa drugim wielkim motywem działania. Hannibal obiecuje wspaniałe wynagrodzenie. Wie, że bez wielkiej nagrody nie ma wielkich nadziei, a bez wielkich nadziei – silnych emocji, a bez silnych emocji – ani odrobiny poświęcenia.
5. Nic tak nie utwierdza poczucia własnej wartości jak pamięć o dotychczasowych sukcesach! Uznanie jest według Arystotelesa trzecim motywem ludzkiego działania. Z tego względu Hannibal najpierw przypomina żołnierzom o ich dotychczasowym powodzeniu na Półwyspie Iberyjskim (o wielu zwycięskich bitwach) i wreszcie o pokonaniu Alp. Raz jeszcze uświadamiając im ich sukcesy budzi ich dumę i utwierdza w nich poczucie własnej wartości.