| Strona |
Treść cytatu |
Słowa kluczowe / uwagi |
| 8 |
Hiperinflacja pożarła oszczędności starszego pokolenia. |
inflacja
|
| 30 |
Zabraniano im wychodzić na ulice, by uchronić je przed okaleczeniem przez minę, gwałtem czy zatrzymaniem przez rosyjskich żołnierzy. Mimo to wychodziły i nawet jeśli same zdołały uniknąć przemocy, zatrzymania, tortur czy zniknięcia w niewyjaśnionych okolicznościach, widziały, jaki los spotykał ich siostry, braci i przyjaciół. Tamte dzieci dorosły, a ja naprawdę nie potrzebowałam wiele, by uwierzyć, że któreś z nich zapałało chęcią okrutnej zemsty.
Przeciętny Rosjanin nie był świadkiem okropieństw tamtej wojny, za to wszyscy oglądali reportaże z miejsc zamachów – a każdy kolejny przerażał bardziej niż poprzednie. |
media
generator komunikatów
|
| 31 |
Rosjanie nadal prowadzili wojnę i jak każda strona takiego konfliktu, byli przekonani, że ich przeciwnicy są bardziej nieludzcy od nich samych i zdolni do przejawów większego okrucieństwa. |
natura człowieka uczciwego
|
| 32 |
Telewizja bezustannie nadawała programy oczerniające byłego premiera Primakowa i jego popleczników, często w wyszukany sposób. W jednej z bardziej zapadających w pamięć audycji wyjaśniano nadzwyczaj dokładnie, w raczej odrażający sposób, anatomiczne szczegóły operacji biodra, jaką przeszedł wcześniej lider opozycji. W innej skupiono się na rzekomym podobieństwie mera Moskwy, Jurija Łużkowa, do Mussoliniego. Poza dyskredytowaniem przeciwników sojusznicy Putina (mający się w gruncie rzeczy nie tyle za jego stronników, ile za stwórców) budowali i promowali odpowiadający im wizerunek premiera. |
propaganda
media
|
| 41 |
Sprawował urząd dopiero od miesiąca, a ministrowie już podchwycili ton jego wypowiedzi zupełnie jakby po długim okresie powstrzymywania się mogli wreszcie zachowywać się w upragniony sposób. |
dążność
|
| 61 |
Przemysł samochodowy praktycznie nie istniał i nawet dwadzieścia lat później liczba pojazdów przypadających na tysiąc obywateli ZSRR nie przekraczała sześćdziesięciu sztuk (w tym samym czasie w Stanach Zjednoczonych wskaźnik ten wynosił siedemset osiemdziesiąt jeden). |
kapitalizm/socjalizm
|
| 66 |
★ W okresie, w którym przyjęto Putina do służby, struktury KGB (tajnej bezpieki), wzorem innych instytucji Związku Radzieckiego, były rozdęte do niespotykanych rozmiarów. Coraz liczniejsze wydziały i kolejne powstające departamenty wytwarzały góry papieru zapełnionego informacjami pozbawionymi sensu, zastosowania i znaczenia. Prawdziwa armia kobiet i mężczyzn poświęcała życie na wczytywanie się w wycinki prasowe, zapisy rozmów telefonicznych, raporty i informacje dotyczące śledzonych osób, opracowywała je i przesyłała dalej. Dokumenty te, w zasadzie nieprzeanalizowane i w niezmienionej postaci, trafiały na szczyt struktury KGB, a następnie do władz KPZR. |
Arystokratyzacja
|
| 67 |
Nowy zapis w kodeksie karnym, tak zwany paragraf 190, uznawał za przestępstwo „szerzenie pogłosek i rozpowszechnianie informacji szkodliwych dla struktur społecznych i rządowych Związku Radzieckiego”. Stał się tym samym narzędziem nieograniczonej władzy w rękach KGB, które mogło bezkarnie ścigać i zwalczać tych, którzy ośmielili się mieć zdanie odmienne od narzuconego odgórnie przez partię. |
mechanizm totalitaryzmu
|
| 83 |
Przede wszystkim odczuliśmy, jak bardzo upokarzające jest zupełne lekceważenie głosu społeczeństwa przez władzę. |
kluczowy dylemat rządzenia
|
| 84 |
Czy można zakładać, że ludzie, których działania nie miały nigdy konkretnego wpływu nawet na ich własne życie, będą w stanie przewidzieć konsekwencje swoich czynów? |
socjalizm
wychowanie
|
| 99 |
Miasto, kraj i całe ich życie wydawało się rozpadać na kawałki, podczas gdy demokraci sprawdzali reguły demokracji, tak naprawdę nie załatwiając niczego. |
demokracja
|
| 102 |
Putin Został zatrudniony na stanowisku prorektora do spraw współpracy z zagranicą. Uniwersytet w Leningradzie. |
służby specjalne
|
| 106 |
W ich telefonach założono podsłuchy, podsłuchiwane były także rozmowy prowadzone z pokojów hotelowych. Kontrolowano również połączenia wykonywane z domów ich znajomych, krewnych, fryzjerów i trenerów. |
służby specjalne
|
| 110 |
Od tego momentu każdy mieszkaniec Leningradu miał prawo zakupić w miesiącu półtora kilograma mięsa, kilogram przetworów mięsnych, dziesięć jajek, pół kilo masła, około jednej czwartej litra oleju roślinnego, pół kilograma mąki i kilogram ryżu, kaszy lub makaronu. |
survival
|
| 115 |
Uzależniły społeczeństwo od podawanych w telewizji wiadomości. |
media
|
| 118 |
Powiedzieliśmy mu, że zamierzamy udać się do studia telewizyjnego i poinformować mieszkańców, że nastąpiła próba dokonania przewrotu. Kilkoro radnych, w tym również Salje, udało się pod budynek telewizji, ale nie wpuszczono ich do środka.
Sobczak skontaktował się z miejską milicją i rozkazał, by służby specjalne zablokowały wszystkie wejścia do budynku telewizji. |
media
|
| 129 |
Gospodarce Rosji, odziedziczonej po Związku Radzieckim, daleko było do stabilności. Próby wyprowadzenia jej na prostą doprowadziły do hiperinflacji. |
inflacja
|
| 130 |
Wszystkie dowody wskazywały na to, że zastosowano tu bardzo prostą metodę defraudowania środków państwowych: z wybranymi firmami podpisywano lukratywne kontrakty, nie wymagając od nich wywiązania się z ich części umowy. |
metoda wyzysku społecznego
|
| 133 |
Odgrywał demokratę, ale naprawdę był jedynie demagogiem. |
politycy
|
| 133 |
Podczas gdy ekonomiści biedzili się nad tym, w jaki sposób przekształcić dotychczasową własność państwa we własność prywatną, urzędnicy zwyczajnie zagrabiali dla siebie nieruchomości, jeszcze niedawno społeczną własność. |
metoda wyzysku społecznego
urzędnictwo
|
| 135 |
Wprowadzone przez Jelcyna reformy napędziły hiperinflację. |
inflacja
|
| 137 |
Po tamtym spotkaniu u Juszenkowa Marina Salje spakowała manatki i przeprowadziła się do chatki oddalonej od Moskwy o dwanaście godzin ogromnie uciążliwej podróży, gdzie zgodziła się przyjąć mnie dopiero dziesięć lat później. Przez lata krążyły pogłoski, że zapewne wyjechała za granicę, prawdopodobnie do Francji (podejrzewam, że dało im początek jej francuskie nazwisko). |
generator komunikatów
|
| 138 |
Czasami, gdy dziennikarz obawia się opublikować pewne wiadomości pod własnym nazwiskiem, dzwoni do człowieka takiego jak Juszenkow, który bez namysłu nazwie rzeczy po imieniu w krótkich, czasem dosadnych, ale przez to wcale nie mniej znaczących słowach. Takich ludzi jest coraz mniej. |
Fizyka Życia
|
| 143 |
Niemal wszyscy stracili też coś, czego w czasach stagnacji mieli w nadmiarze – niezłomne przekonanie, że dzień jutrzejszy nie będzie różnić się od dzisiejszego. A niepewność jedynie pogłębiła depresję. |
demokracja
|
| 146 |
O prowadzenie kampanii poprosił Aleksandra Juriewa, psychologa politycznego, pracującego na uniwersytecie, który wcześniej próbował uprzedzić mera, jak małym cieszy się poparciem. Kilka dni po wyrażeniu zgody Juriew otarł się o śmierć – ktoś zadzwonił do drzwi jego mieszkania, a następnie chlusnął do środka kwasem siarkowym (mężczyzna nie został śmiertelnie poparzony tylko dlatego, że drzwi otwierały się do środka i część kwasu trafiła na ich skrzydło, część zaś odbiła się w kierunku, z którego została wylana). Następnie strzelono do niego, ale ten atak również przeżył. Powrót do zdrowia trwał wiele miesięcy, poprzedziły go dwa przeszczepy skóry. |
demokracja
|
| 158 |
Ostatecznie jednak „człowiek bez twarzy”, który nie posiadał żadnego politycznego zaplecza i nie prowadził kampanii wyborczej, uzyskał 52 procent głosów. |
demokracja
media
|
| 167 |
Rosyjska przestępczość rzeczywiście tak nie wyglądała, ale w kolejnych latach wielu Rosjan miało się zmierzyć z podobnymi oskarżeniami: sformułowanymi pośpiesznie i niedbale, pełnymi wewnętrznych sprzeczności. |
państwo
prawnicy
|
| 171 |
Innymi słowy, mieliśmy tu do czynienia z umową typową dla świata zorganizowanej przestępczości, na mocy której ktoś zrzeka się firmy w zamian za niezamknięcie w więzieniu. A stroną tej umowy było państwo. Po ujawnieniu dokumentu Gusiński powiedział publicznie, że minister groził mu osobiście i że zmusił go do przekazania firmy pod przymusem, „na dobrą sprawę przykładając pistolet do skroni”. Określił całe to zdarzeniem mianem „wymuszenia okupu przez państwo”. |
państwo
metoda wyzysku społecznego
|
| 180 |
Przeszedł przeobrażenie dość typowe dla wieloletnich polityków opozycji, którzy nagle dochodzą do władzy. |
politycy
|
| 181 |
Telewizja, ta sama telewizja, która go wykreowała i która w mgnieniu oka uczyniła z niego prezydenta, mogła zwrócić się przeciwko niemu. Mogła go równie szybko i z jednakową łatwością zniszczyć. |
media
|
| 182 |
Kiedyś żyliśmy w państwie totalitarnym, które cechowały przede wszystkim dwie rzeczy: wszechobecny terror i wszechobecne kłamstwo. Mam nadzieję, że na wszechobecny terror nie ma już w naszym kraju miejsca, ale właśnie wkraczamy w nową epokę wszechobecnego kłamstwa. |
mechanizm totalitaryzmu
|
| 218 |
Była w znacznej mierze dzieckiem prowadzonej od dziesięciu lat wojennej propagandy, którą zresztą sama pomagała tworzyć. |
Matrix
|
| 222 |
Jedno jest pewne: gdy już dochodziło do wzięcia zakładników, siły rządowe działające pod bezpośrednim nadzorem Putina dokładały wszelkich starań, aby kryzys znalazł możliwie tragiczny finał – co doskonale uzasadniałoby kontynuowanie działań wojennych w Czeczenii, dalsze obostrzenia wobec mediów i opozycji w Rosji i wreszcie zdławienie wszelkiej potencjalnej krytyki ze strony Zachodu, który po wydarzeniach z 11 września musiał uznać Putina za sojusznika w walce z islamskim terroryzmem. Zarówno w Moskwie, jak i w Biesłanie oddziały rosyjskie nie bez powodu podejmowały działania prowadzące do znacznego wzrostu liczby ofiar. Chodziło o to, aby wzbudzić jeszcze większe strach i niechęć, jak w klasycznym modus operandi terrorystów. W tym sensie można z całą pewnością powiedzieć, że Putin i terroryści działali ręka w rękę. |
władza
|
| 238 |
Tak zwani czerwoni dyrektorzy okradali swoich pracodawców za czasów radzieckich i nie widzieli powodów, dla których teraz mieliby przestać. Również część nowych właścicieli starała się wyssać z firmy, co się da, nie licząc się z jej przyszłym losem. |
zarządzanie
|
| 238 |
Menedżerowie działali wbrew interesom swoich przedsiębiorstw. |
zarządzanie
|
| 246 |
Na ósmym slajdzie, pod nagłówkiem: „Kształtowanie nowego pokolenia”, znajdował się wykres porównujący trzy różne instytucje szkolnictwa wyższego: jedną kształcącą menedżerów dla branży naftowej, drugą inspektorów podatkowych i trzecią, przygotowującą do pracy w służbie cywilnej. O jedno miejsce na tej ostatniej uczelni ubiegało się ponad jedenaście osób, przyszły inspektor podatkowy walczył o indeks aż z czterema konkurentami, podczas gdy przyszły menedżer branży naftowej musiał na tym etapie pokonać niespełna dwóch konkurentów, mimo że na początku kariery w branży naftowej można było zarobić dwa do trzech razy więcej niż w sektorze publicznym. Chodorkowski podkreślał, że tak wynika z danych oficjalnych, ponieważ w rzeczywistości przyszli studenci uwzględniają w swoich planach zawodowych potencjalne przychody z korupcji. |
pracownicy aparatu państwowego
władza
|
| 248 |
Trafił do więzienia, bo był i nadal jest niezależną istotą ludzką. Ponieważ nie chciał się ugiąć. Ponieważ pozostał wolnym człowiekiem. Tak państwo karze ludzi za niezależność. |
pracownicy aparatu państwowego
|
| 250 |
Odkrycie Magnickiego wskazywało na poważne malwersacje finansowe, w których uczestniczyli przedstawiciele władz podatkowych oraz sądy w co najmniej trzech miastach. Gdyby sędziowie nie zostali wtajemniczeni w całą sprawę, z pewnością nie zapadłyby odpowiednie wyroki – z taką łatwością i w tak krótkim czasie. Również władze podatkowe nie rozpatrzyłyby tak szybko wniosku o zwrot podatku (o ile w ogóle by to zrobiły, bo przecież prawnicy Browdera sześciokrotnie składali skargi z zawiadomieniem o kradzieży jego firm), gdyby cała sprawa nie została zaaranżowana na samej górze lub na bardzo wysokim szczeblu. |
pracownicy aparatu państwowego
prawnicy
władza
|
| 255 |
Nie mając dostępu do telewizji i dużych gazet, Kasjanow w bezprecedensowym tempie z głównego nurtu trafił na margines. |
media
władza
|
| 255 |
Firma konsultingowa Kasjanowa, założona zaraz po utracie urzędu premiera, została poddana kontroli. Ponieważ jednak właściciel postanowił nie prosić prezydenta o pomoc, czynności kontrolne ciągnęły się przez dwa lata (ostatecznie strony zdołały wypracować warunki ugody w sprawie skrajnie niewielkiego uchybienia, polegającego na nieprawidłowym zaksięgowaniu ryzy papieru). |
władza
pracownicy aparatu państwowego
|
| 257 |
Skład sędziowski – trzy mniej więcej czterdziestoletnie kobiety z nadwagą, w błyszczących hełmach z zaczesanych włosów – siedział bez ruchu, zaciskając usta w identycznym grymasie niezadowolenia i zdając się mówić: decyzja zapadła już dawno, a przez swój upór, żeby prowadzić proces i debatę zgodnie z procedurami, tylko marnujesz czas nas wszystkich. |
prawnicy
|
| 264 |
Ściśle rzecz biorąc, w tym przypadku prawdopodobnie nie powinniśmy się posługiwać popularnym określeniem „kleptomania”, ponieważ odnosi się ono do patologicznego pragnienia posiadania nieprzydatnych przedmiotów. Właściwie należałoby mówić o bardziej egzotycznej pleoneksji, czyli bezgranicznym pragnieniu posiadania tego, co zgodnie z prawem należy do innych. Odczuwaniem takiej niepohamowanej żądzy można by wyjaśniać ewidentny rozdźwięk w jego osobowości – stara się ukrywać swoją skłonność pod maską uczciwego i nieskorumpowanego państwowego urzędnika. |
taktyka von Neumanna
pracownicy aparatu państwowego
|
| 269 |
Jeżeli któryś z dziennikarzy opozycyjnych mediów odważył się krytykować nie tylko Putina, ale również Miedwiediewa, redaktorzy odmawiali publikacji materiału. |
dziennikarze
|
| 273 |
Pieniądze, popularność i racja to za mało, żeby dokonać wyłomu w systemie. Wstrząsnąć posadami monolitu może tylko siła. |
kluczowy dylemat rządzenia
|
| 287 |
Wszystko dlatego, że – podobnie jak teraz – ludzie nie dysponują mechanizmami kontroli władzy. |
kluczowy dylemat rządzenia
|
| 289 |
Tatarstański sędzia, który śmiertelnie potrącił młodego człowieka po pijanemu, został uniewinniony. Zgromadzeni wydają kolektywne westchnienie. Nie pierwszy raz spotykamy się z tego typu wiadomością. Wypadki z udziałem urzędników państwowych nie należą do rzadkości, podobnie jak ich uniewinnienia. |
władza
pracownicy aparatu państwowego
|
| 289 |
Skazano go na dwadzieścia jeden miesięcy więzienia za „rozbudzanie wrogości względem konkretnych grup społecznych”, zdefiniowanych jako urzędnicy rządowi. |
władza
pracownicy aparatu państwowego
|
| 293 |
„Nie głosowałem na tych dupków”. „Głosowałem na tych innych dupków. Żądam ponownego przeliczenia głosów”. |
demokracja
|
| 295 |
Zauważam coś, co miałam okazję obserwować w innych krajach, gdy relacjonowałam dokonujące się tam rewolucje. Otóż nadchodzi taki dzień, gdy człowiek włącza telewizor i stwierdza, że ci sami kretyni, którzy wczoraj serwowali mu propagandę, nadal wprawdzie siedzą w tym samym studiu, na dokładnie tym samym tle co zawsze, ale nagle zaczynają przemawiać ludzkim językiem. Ten konkretny przypadek cieszy mnie szczególnie, ponieważ wciąż jeszcze pamiętam tych dziennikarzy z czasów, zanim zostali kretynami. Pamiętam, jak kilkanaście lat temu po raz ostatni mówili po ludzku. |
dziennikarze
|