| Strona |
Treść cytatu |
Słowa kluczowe / uwagi |
|
A kiedy, tak ja uważam, jakiś rzemieślnik z natury […] wzbije się w dumę na tle swego bogactwa albo wpływów, albo siły, albo czegoś innego […] i zacznie przybierać postać wojskowego, albo ktoś z wojskowych przybierze postać radnego i strażnika, chociaż tego nie godzien, i ci ludzie pomieniają z sobą narzędzia i zaszczyty, albo gdy jeden i ten sam człowiek spróbuje to wszystko robić równocześnie, wtedy – myślę, że i ty się zgodzisz – taka zamiana i takie łączenie zawodów, to zguba dla państwa. |
przedsiębiorcy
|
| 15 |
Takie podejście wyznawane jest czasem przez pewnych komentatorów o miękkich umysłach, zakochanych w idei ukrytej, ezoterycznej, tajemniczej doktryny, dostępnej jedynie dla wtajemniczonych – do których oczywiście chętnie zaliczają i siebie. |
taktyka von Celebrry
|
| 20 |
„słowami próżnujących starców do niedoświadczonej młodzieży” |
Matrix
CŻC - cykl życiowy człowieka
|
| 20 |
Przyznawał – niechętnie – pewne zasługi Platonowi i Sokratesowi w związku z tym, że obaj kładli szczególny nacisk na kwestię definiowania i właściwego rozumienia pojęć. |
definiowanie
|
| 37 |
Jesteśmy w stanie rozpoznawać to, czego zdefiniować nie umiemy. |
fazy poznania
Faza teologiczna
|
| 38 |
W pismach Arystotelesa opozycja między rozumem a zwyczajem zostaje złagodzona w jeszcze inny sposób. Koncepcja prawa opiera się na potrójnej podstawie, którą stanowią: natura, zwyczaj i rozum. Natura, czyli to, co zwierzęce, jest bazą, na którą muszą oddziaływać zwyczaje (czy też kultura) i rozum. Zwyczaj, ethos, powstaje dzięki przystosowaniu – dostosowujemy się do pewnych rytuałów czy wzorców zachowań, które umożliwiają nam współpracę. Przekracza to, co naturalne, ponieważ dzięki niemu powstaje system norm społecznych, różnych od prymitywnych zwierzęcych nawyków. I wreszcie prawa, ustanowione przez rozum, kształtują zwyczaj. Nie mogą jednak bez niego istnieć, jako że „niższa władza może istnieć niezależnie od wyższej, jednak wyższa wymaga istnienia tych, które są poniżej”. |
wyróżnik ludzki
|
| 41 |
„silni czynią to, co mogą czynić, słabsi cierpią to, co ścierpieć muszą” |
Fizyka Życia
Ahamkara
|
| 42 |
utrzymanie ładu społecznego wymaga, by obywatele byli ulegli; państwo jest zatem usprawiedliwione, jeśli wykorzystuje propagandę, religie, kłamie, stosuje pranie mózgu, aby utrzymać niższe klasy na ich właściwym miejscu. |
państwo
Fizyka Człowieka
Matrix
|
| 50 |
[…] nikt nie jest sprawiedliwy z dobrej woli, tylko z musu, bo sprawiedliwość to nie jest dobro dla jednostki, bo każdy, gdzie tylko myśli, że będzie mógł krzywdy wyrządzać bezkarnie, tam je wyrządza. (II, 360c) |
Ahamkara
|
| 51 |
Postawmy obok siebie człowieka sprawiedliwego i amoralnego.
Pozbawmy sprawiedliwego całej otoczki sprawiedliwości, przydajmy mu reputację osoby zepsutej, tak aby stał się obiektem wszelkich prawnie przewidzianych kar, z karą śmierci włącznie. I wyobraźmy sobie człowieka pozbawionego moralności, lecz dość mądrego, aby zachować wszelkie korzyści, płynące z bycia postrzeganym jako sprawiedliwy, a jednocześnie cieszyć się wszelkimi profitami, jakie może przynieść nieuczciwość. Jest oczywiste, że ten drugi będzie wiódł bogatsze, bardziej udane, pełne sukcesów życie. |
Atlasi/Grabieżcy
|
| 60 |
Dyktator, żerujący zarówno na własnych poddanych, jak i na sąsiadach,… |
dyktatura
|
| 60 |
Popper przedstawia Platona jako niebezpiecznego specjalistę od utopijnej inżynierii społecznej, dla którego przy projektowaniu zmian nie liczy się bałaganiarski i krnąbrny charakter materii ludzkiej, nad którą pracuje. |
Ahamkara
kluczowy dylemat rządzenia
|
| 75 |
Rodzice nastolatków mogą z pewnością świetnie wiedzieć, co jest najlepsze dla ich dzieci. Bynajmniej jednak nie znaczy to, że najlepiej urządzone są rodziny, w których nastolatki nie mają prawa dokonywania wyborów ani przestrzeni do eksperymentów. Cenimy sobie możliwość popełniania własnych błędów, szanujemy wolność i indywidualność, a także ściśle z nimi związaną zdolność do niezależnego myślenia. |
wychowanie
|
| 91 |
Na ogół myślimy o rządzących jako o grupie ekspertów: ekonomi stów, strategów, planistów, ludzi uwrażliwionych na relacje z innymi kulturami i tak dalej. |
władza
|
| 99 |
Na koniec do filozofii zabiorą się parweniusze i pozerzy, udający, że posiedli wiedzę właściwą filozofom, a większość ludzi nie odróżni ich od prawdziwych filozofów. |
naukowcy
Matrix
rachunek populacyjny
|
| 107 |
Wspólnoty wiernych nie potrzebowały plotyńskiej abstrakcyjnej zasady oświecenia. Nie pragnęły oświecenia, dostępnego jedynie tym, którzy studiowali matematykę lat dziesięć, a dialektykę pięć. Potrzebowały pocieszenia i przebaczenia, potrzebowały Kogoś, do kogo można zwracać się w modlitwie z prośbą o interwencję, potrzebowały wsparcia i zaspokojenia, jakie daje religia. Przywódcy pragnęli karmić własne psy pasterskie grzechem i winą i cieszyć się korzyściami, związanymi z posiadaniem monopolu na odkupienie. |
religia
Ahamkara
|
| 129 |
Czytając księgę VIII, dostrzegamy, że Platon jest koneserem ludzkich przywar i błędów, godnym poprzednikiem Swifta, Woltera, Pope'a czy Prousta. |
Ahamkara
|
| 130 |
To stanowi istotę modelu politycznego, w którym zakłada się, że dzięki istnieniu podziału władzy wysiłki jednostek, z których każda zabiega o interes własny i własnego stronnictwa, mogą działać na rzecz wspólnego dobra. |
władza
istota władzy
|
| 131 |
Paradoksu głosowania, opisanego w XVIII wieku przez Condorceta. W najprostszej wersji mamy trzy osoby (A, B i C), które wybierają spośród trzech celów: X, Y i Z. A przedkłada X nad Y i Y nad Z. B – Y nad Z i Z nad X, C zaś woli Z niż X i X niż Y. A zatem dwuosobowa większość wybiera raczej X niż Y; dwuosobowa większość woli też raczej Y niż Z; skoro zatem X przeważa nad Y, a Y nad Z, należałoby się spodziewać, że X będzie przeważać nad Z. Niestety, istnieje również dwuosobowa większość, która wybiera raczej Z niż X. Wyniki głosowania są niekoherentne, a zbiorowość może stać się niezdolna do podjęcia decyzji. |
demokracja
|
| 139 |
Aby wzmocnić swoje przesłanie Platon prowadzi dalsze rozważania; ponownie przywołuje wątek podziału duszy na trzy części, przy czym teraz opisuje te części jako pierwiastek intelektualny, nastawiony na poznanie prawdy, temperament, dążący do mocy, zwycięstw i sławy oraz pierwiastek pożądliwości i chciwości. |
Ahamkara
|
| 142 |
Królowie-filozofowie mają za zadanie rządzić tak, aby ich rządy przynosiły korzyści całej wspólnocie: także żołnierzom czy kupcom. Powinni troszczyć się o właściwe uporządkowanie i szczęście całego państwa. Nie mają kierować się własnymi celami i z pewnością ich zadaniem nie może być zdominowanie czy też zniszczenie pozostałych klas. |
władza
istota władzy
|
| 146 |
Problem w tym, że najlepszy efekt dramatyczny czy poetycki można uzyskać, kiedy przedstawia się ludzkie słabości. Spokojna odwaga, sprawiedliwość i mądrość Sokratesa, pogrążonego w rozważaniu rzeczy wieczystych, nie nadają się do teatru. Telewizyjne show, w którym wszyscy zachowują się powściągliwie, mądrze i z godnością albo program Jerry'ego Springera, w którym nikt nie traci panowania nad sobą i nie składa żadnych wyznań, to przepis na klęskę. Chodzi właśnie o to, żeby ku uciesze nas, widzów, ukazywać ludzką głupotę i słabość. |
media
Artyści
|
| 147 |
Poeci czy malarze oferują nam jedynie „przedstawienia” życia codziennego, zatem ich prace są podwójnie oddalone od rzeczywistości samej w sobie. Jeśli potraktujemy metaforykę mitu jaskini dosłownie, okaże się, że dzieła sztuki stanowią jedynie cienie cieni marionetek, które same są z kolei mgliście oświetlonymi kopiami przedmiotów pojawiających się w świetle dnia; te zaś istnieją dzięki temu, że oświetla je słońce. Lekko licząc, okaże się, że dzieła sztuki oddalone są o trzy, a może nawet cztery kroki od Rzeczywistości i Prawdy. Że zaś oddalenie od rzeczywistości jest równoznaczne z oddaleniem od prawdy i wiedzy, poeci i malarze nie są w stanie pomóc nam w ich zdobyciu. Nie mają do zaoferowania nic, co przyczyniłoby się do ustanowienia w umyśle należytego ładu. |
Matrix
Artyści
|
| 147 |
dlaczego artystyczne przedstawienia są odległe od prawdy |
Matrix
Artyści
|
| 151 |
Platon dość niefortunnie wplata w swój wywód szydercze uwagi o malarstwie. Wydaje się sądzić, że malarz może być kompletnym ignorantem i nie wiedzieć nic o rzeczach, które przedstawia, albo znać tylko iluzjonistyczne imitacje rzeczywistości. Jak się zdaje, pomysł, że malarz mógłby, jak Leonardo da Vinci, doskonale poznać budowę ludzkiego ciała, lub jak George Stubbs zbadać, a potem ukazać nieznane wcześniej aspekty życia koni, nie przychodzi Platonowi do głowy. |
rachunek populacyjny
|
|