Wygenerowano:
23.11.2022
13:48:51

Przejdź do spisu książek
Wygenerowano programem:
Q-Księgozbiór 3000





Znani nieznani

( Praca Zbiorowa )

Spis cytatów dla wybranej książki

Strona Treść cytatu Słowa kluczowe / uwagi
20 Wiemy na pewno, że Jan zyskał wiedzę solidną, na Arystotelesie opartą, wkuwaną godzinami na pamięć systemem klasowo- przedmiotowym: w każdym roku inny przedmiot. Najpierw była logika, poetyka i retoryka, później arytmetyka, geometria, muzyka i astronomia, na koniec etyka i polityka. Ale związane to było, zwłaszcza w toku studiów uniwersyteckich, z udziałem w dysputach i dyskusjach wyrabiających bystrość myślenia, umiejętności odpowiedzi i kształtowanie własnego osądu. edukacja



21 Samo wynagrodzenie za funkcje spełniane w kancelarii otrzymywał Długosz w formie dochodów z pięciu wsi biskupich. wynagradzanie



28 Wprowadzenie chrześcijaństwa oznaczało również konieczność okiełznania owej barbarzyńskiej siły, tkwiącej w pogańskiej społeczności i rządzącej impulsami władców. Konflikt pierwotnej natury tkwiącej w człowieku z nową kulturą wprowadzoną przez chrześcijaństwo narastał, a jego apogeum stało się męczeństwo Stanisława ze Szczepanowa. Otwierało ono okres upadku i rozbicia dzielnicowego, odpowiadające ciemnym wiekom u Petrarki, naszemu zaś średniowieczu. religia



56 „Polacy są jak tablica z wosku, na niej Niemiec, Francuz, Włoch, Hiszpan a Czech najwięcej malują , co im się żywnie podoba, a nawet swoje języki w gębę im kładą”. kultura



57 W ówczesnych czasach, to jak wyglądamy i jak się ubieramy, informowała otoczenie o tym, kim jesteśmy i czym się zajmujemy. Mieszczanom nie wolno było nosić takich samych sukien, jakie nosiły dwórki. Nawet w obrębie jednego stanu inaczej ubierały się mężatki, a inaczej panny. Po wyglądzie można było poznać szlachcica i odróżnić rzemieślnika od wieśniaka. Dwór królewski gromadził ludzi należących do różnych kręgów. Pozycja poszczególnych dostojników dworskich, urzędników i służby wiązała się z określonymi prawami i obowiązkami. W powieści o Tristianie i Izoldzie mamy opisaną pomyłkę bohatera, który nie rozpoznaje swojej ukochanej, gdy ta zamieniła się suknią ze swoją dwórką. Przysłowie: „Jak cię widzą, tak ci piszą”, powstało właśnie wtedy, gdy ważny był nie tylko krój naszego ubrania, ale także kolor, rodzaj materiału, ozdoby, a nawet uczesanie. grupa



59 Erazm z Rotterdamu pisał tak: „Kto podjął się rządzenia ludźmi, ten musi nie o prywatne dbać sprawy, ale o publiczne i tylko o dobru myśleć publicznym; na włos odstąpić nie może od praw, których sam jest sprawcą i stróżem; musi być sam poręką uczciwości wszystkich swych pomocników i urzędników. […] Wad innych ludzi ani się w podobnym stopniu nie spostrzega, ani one nie mają takich skutków. Władca natomiast stoi tak wysoko, że jeśli na cal zboczy z uczciwej drogi, to zło stąd wylęgłe natychmiast zatruwa bardzo wielu ludzi. Uszy władców wzdrygają się naprawdę i muszą pochlebców mieć za przyjaciół. Dlatego też każdy władca potrzebuje błazna, bo tylko oni są szczerzy i prawdomówni i z ich ust słucha się z rozkoszą nie tylko prawdy, ale nawet otwartych obelg, tak że te same słowa, za których wypowiedzenie mędrzec głową by zapłacił, w ustach błazna wzbudzają uciechę. Prawda bowiem ma wrodzoną moc rozweselania, jeśli się jej nie wypowiada w sposób obraźliwy - tego jednak daru udzielili bogowie jedynie błaznom.” rządzenie

władza



82 Miała z Sobieskim czternaścioro dzieci (w poprzednim małżeństwie z Zamoyskim trzy dziewczynki, które zmarły w dzieciństwie). Przeżyło tylko czworo. kryterium selekcji



89 Lisowczycy byli znani ze swych rabunków, zarówno w krajach przeciwników, jak i w ich własnych – skierowane były przeciwko nim liczne uchwały sejmów i sejmików. GWG - Gra w grupie (PNWS)



100 28 czerwca 1660 r. dywizja Czarnieckiego wraz z wojskami litewskimi hetmana Pawła Sapiechy rozbiła całkowicie armię rosyjską Iwana Chowańskiego w bitwie pod Połonką. Sławę wojewody powiększyły dalsze sukcesy w walkach na Białorusi, m.in. zasługa w nierozstrzygniętej zresztą bitwie nad Basią 8 października 1660. przeciwnicy Sapiechy chcieli iść pod jego komendę. W nieopłacanych od dawna wojskach Rzeczypospolitej szerzył się jednak ferment; zaczął się w armii koronnej, która również odnosiła wspaniałe sukcesy pod dowództwem Lubomirskiego na Ukrainie (Lubar, Cudnów, Słobodyszcze). Wojsko wycofało się na Wołyń i w 1661 r. zawiązało konfederację pod nazwą Związku Święconego. Żołnierzom chodziło o wyegzekwowanie należnej zapłaty za służbę – dług narósł im do ogromnej sumy około 24 milionów złotych. Ich bunt wykorzystywała opozycja antydworska i proaustriacka , na której czele stanął Lubomirski. Dwór usiłował w sejmie 1661 r. przeforsować plany elekcji, zostały one jednak odrzucone, a wówczas królowa rozpoczęła starania w kierunku zdławienia opozycji siłą. Na czele wojsk wiernych królowi postawiono Czarnieckiego, który utworzył kontrzwiązek pod nazwą Pobożny, tracąc jednak całkowicie popularność wśród mas żołnierskich. Ugodę ze związkowcami, także litewskimi, zawarto dopiero w 1663 r. we Lwowie : konfederaci koronni ograniczyli swe żądania do 9 milionów złotych. Rozpoczęto przygotowania do nowej ofensywy na Ukrainie. Ruszyła ona jesienią, jednakże już na jej początku wybuchł nowy bunt, tym razem w oddziałach piechoty i dragonii, poprzednio nienależących do związków. Zaczął się on w dywizji Czarnieckiego i został krwawo stłumiony przez jazdę Jana Sobieskiego. żołnierze



102 Czarniecki był przez całe swe życie żołnierzem i tylko żołnierzem, ale za to znakomitym. Był od początku swej kariery wojskowej kawalerzystą i wspinając się na kolejne stopnie dowódcze, wydoskonalił operacyjne i taktyczne metody walki właśnie tej broni. Z walk na Wschodzie wyniósł poczucie znaczenia ruchliwości wojsk, a pierwsze zetknięcie ze zreformowaną armią Gustawa Adolfa w latach 1626-1629 musiało mu dać zrozumienie, na czym polega już wówczas wyższość taktyki szwedzkiej- połączenia ruchu i ognia. Sprawność manewrowej armii Karola Gustawa stawał się więc przeciwstawić ową ruchliwość własnej jazdy i bogactwo metod wojny szarpanej, do tego wykorzystywanie wsparcia mas chłopskich. Stosowanie zasadzek, dzielenie sił własnych celem zaskoczenia przeciwnika atakiem z różnych stron, manewry pozorujące- wszystko to pozwalało mu na odnoszenie sukcesów. Do tego dochodziła umiejętność przerywania walki w momencie, gdy widoczna stawała się przewaga wroga, odskok z pola bitwy, rozproszenie się , by później szybko skoncentrować swe siły. Doświadczenia Czarnieckiego wykorzystywali niektórzy późniejsi wodzowie polscy, przede wszystkim Jan Sobieski. walka taktyk



103 Doszedł do tego istotnie, jak sam stwierdził, nie drogą „soli ani roli, lecz tego co boli”; majątek zebrał nie z dochodów z żup solnych, jak Lubomirski, czy z ogromnych dóbr, jak inni możnowładcy, lecz z wojny i wojska. Tylko w części pochodził on jednak z nagród za zasługi wojenne, jakimi były nadania. Oskarżano Czarnieckiego, nie bez podstaw, o sprzeniewierzania sum otrzymywanych na wojsko ze Skarbu Państwa, m.in. o nierozliczenie 60 tysięcy złotych, jakie wypłacono mu na wydatki związane z obroną Krakowa – późniejsze zaprzeczenia władz wydają się mało przekonujące. Atlasi/Grabieżcy



104 Czy troszczył się również o swoich podwładnych? Częściowo tak: umiał wykorzystywać swoje wpływy w celu wydobycia ze skarbu sum należnych podległym mu żołnierzom; inna rzecz, że i sam przy tym zyskiwał za „ ślepe porcje i konie” będące wynagrodzeniem dowódcy chorągwi czy regimentu dragońskiego. Wojsko starał się trzymać w surowej dyscyplinie, jednakże gdy nie miało ono możliwości wyżywienia się, dawał mu wolną rękę w grabieniu ludności, także własnego kraju. Cieszył się wśród wojska dużą popularnością będącą wynikiem sukcesów osiąganych na polu walki. Tracił ją wskutek własnej zachłanności. GWG - Gra w grupie (PNWS)

żołnierze



121 Trudno przemilczeć, iż od czasu do czasu pojawiały się też głosy krytyki. Niekiedy tak bardzo hiperbolicznej, iż jeśli się je dziś przytacza, to jedynie dla efektu komicznego. Krytyk berliński Ludwik Rellstab wystawił się serią artykułów szczególnie spektakularnych. Metaforycznie darł na strzępy nuty mazurków jako utworów niedouczonego dyletanta. Radził nie zbliżać się do etiud Chopina, jeśli nie było by w pobliżu chirurga, który mógłby naprostować palce. krytycy



127 Matejko - laureat wielu nagród i odznaczeń nie tylko artystycznych, ale i naukowych - tak naprawdę nie miał formalnego wykształcenia, ani w zakresie szkoły średniej powszechnej, ani w ramach studiów malarskich. edukacja



127 dla którego wiara stanowiła nieustanne źródło inspiracji i pociechy. religia



133 Matejko wprowadził ustanowioną przez siebie zasadę malowania obrazów nie ściśle historycznych , ale raczej historiozoficznych , ukazujących nie tyle konkretna scenę z przeszłości, ile reprezentowany przez występujące postaci splot charakterystycznych dla epoki dążeń, opcji politycznych, wcześniejszych i późniejszych wydarzeń. Krytycy zorientowani na „prawdę” przedstawienia nie od razu zrozumieli intencje malarza, przez co oburzali się, że na wielu jego obrazach występują osoby, które na przykład nigdy się nie spotkały lub nie były uczestnikami prezentowanego momentu historycznego. Na te zarzuty miał Matejko stałą odpowiedź, że „Historyczny wypadek nie spada z nieba gotowy, od razu; on jest przygotowywany całym procesem dążeń i zabiegów różnych ludzi, którzy byli lub nie byli obecni w tej chwili i w tym miejscu, gdzie się fakt ostatecznie dokonał. Do całości zaś faktu należą ci ludzie jako siły, które go poruszyły i spowodowały choćby z odległości czasu lub z odległości miejsca”. myślenie absolutne



140 Jedyną nauką artystyczną, jaką daje sztuka Matejki, jest: . nadążność



149 Ale Sienkiewicz chciał żyć – i to jak najdostatniej – z pióra. Nie mogąc pisać, czego by chciał o Rosji, nie pisał o niej wcale. Dlatego reżym tak chętnie dziś zezwala na "kult Sienkiewicza". kryterium selekcji

walka taktyk



165 Kiedy w marcu 1896 r. ten znany i ceniony wówczas uczony ogłosił swoje- jak dziś wiemy- błędne wyniki, nikt nie poddał ich w wątpliwość. autorytet



171 Redakcja wprawdzie zamieściła to sprostowanie, ale nie przeprosiła za fałszerstwo. dziennikarze

media



185 „Był cień, który biegł koło mnie, to wyprzedzał mnie,
to zostawał w tyle. Zapluty, potworny karzeł na krzywych
nóżkach, wypluwający swoją brudną duszę, opluwający mnie
zewsząd, nieszczędzący niczego, co szczędzić trzeba, rodziny,
stosunków, bliskich mi ludzi, śledzący moje kroki, robiący
małpie grymasy, przekształcający każdą myśl odwrotnie”.
media

politycy



201 Dzięki uporowi i wymaganiom stawianym podopiecznym Stanisław zyskał renomę niezwykle skutecznego nauczyciela, co przełożyło się na pokaźną liczbę uczniów i znaczną poprawę jego sytuacji finansowej. nauczyciele



201 niezwykle twardy charakter, upór i ambicja, które stały się najbardziej charakterystycznymi cechami Stanisława Sosabowskiego, wykształciły się przede wszystkim pod wpływem ciężkich doświadczeń z dzieciństwa. Gdy miał 11 lat, przedwcześnie zmarł jego ojciec, którego wspominał jako surowego i mającego słabość do kieliszka, ale niepozbawionego dobroci. Ogromny wpływ na charakter młodego Stanisława miała zatem matka, opisywana przez niego jako bardzo stanowcza i konsekwentna. odpowiedzialność



227 W tym tkwiła przyczyna jego świetnego przygotowania do rozmów: analizował błędy z poprzednich wystąpień. nadążność